W dniu 7 marca 2019 roku w Dzienniku Gazecie Prawnej ukazał się artykuł pod tytułem „Po psychotropy do weterynarza”. Artykuł odnosi się do kontroli NIK, która miała miejsce w Wojewódzkich Inspektoratach Weterynarii oraz w Głównym Inspektoracie Weterynarii na przełomie 2017 i 2018 roku, a dotyczyła nadzoru nad lekami hormonalnymi, anabolicznymi, psychotropowymi i odurzającymi. W artykule poinformowano o teoretycznym zagrożeniu, jakie może wynikać z faktu, że nadzór nad tymi produktami sprawują dwie Inspekcje, tj. Inspekcja Weterynaryjna oraz Inspekcja Farmaceutyczna. Ta ostatnia wydaje zgodę na obrót tymi lekami, natomiast organy Inspekcji Weterynaryjnej kontrolują książki leczenia zwierząt i zawarte w nich wpisy o receptach.

Recepty weterynaryjne wydawane na leki psychotropowe i odurzające przez lekarzy weterynarii, wypisywane są wraz z kopią, która jest przechowywana w lecznicy oraz kontrolowana. Kontrola NIK miała miejsce na przełomie 2017 i 2018 roku, zaś Główny Lekarz Weterynarii złożył w trakcie kontroli wyjaśnienia, jak również przekazał informację o wdrożeniu dodatkowych procedur w nadzorze nad ww. produktami. Nawiązał również ściślejszą współpracę z Głównym Inspektoratem Farmaceutycznym.

         Zwiększone zużycie leków psychotropowych i odurzających, o którym mowa w artykule wiąże się z wystąpieniem Afrykańskiego Pomoru Świń i dużym zużyciem tych środków do usypiania chorych zwierząt podczas likwidacji ognisk.

Substancje anaboliczne i hormonalne podlegają nadzorowi Inspekcji Weterynaryjnej między innymi poprzez monitorowanie ewentualnych pozostałości tych substancji w produktach pochodzenia zwierzęcego (mięso, mleko, jaja oraz zwierzęta żywe).

W roku 2017 na ogólną liczbę 11152 prób pobranych do badań stwierdzono 17 wyników niezgodnych. Po przeprowadzeniu dochodzenia wyjaśniającego stwierdzono, że obecność testosteronu miała charakter fizjologiczny. Próbki były pobierane od zwierząt żywych.

Tak więc należy uznać, że żywność w tym zakresie jest bezpieczna. Kontrolowana jest również dokumentacja leczenia zwierząt prowadzona przez lekarzy weterynarii.

W Polsce zabronione jest umieszczanie na rynku, w celu podawania zwierzętom, z których lub od których są pozyskiwane produkty pochodzenia zwierzęcego produktów anabolicznych i hormonalnych.

Od 1 stycznia 2006 roku istnieje również zakaz stosowania antybiotykowych stymulatorów wzrostu w całej UE (zakaz wprowadzony rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady 1831/2003).

Należy również zaznaczyć, że produkty lecznicze weterynaryjne o działaniu hormonalnym, stosowane na przykład przy zabiegu synchronizacji rui, mogą być podawane jedynie przez lekarza weterynarii, po przeprowadzeniu badania lekarsko - weterynaryjnego na zwierzęciu.

Odnosząc się do środków o działaniu odurzającym i psychotropowym należy zaznaczyć, że są one stosowane przede wszystkim u zwierząt towarzyszących (psy i koty), a u zwierząt gospodarskich głównie w przypadku zabiegów operacyjnych oraz eutanazji.

Tak więc, należy uznać, że nie istnieje możliwość przedostania się ww. produktów leczniczych do łańcucha żywieniowego człowieka, a tym samym nie stwarzają one zagrożenia dla ludzi.

Realizując zalecenia NIK, Główny Lekarz Weterynarii wydał Wojewódzkim Lekarzom Weterynarii polecenie nakazujące przy wszystkich kontrolach lecznic analizę stosowania środków psychotropowych, hormonalnych i anabolicznych. Zwrócił się do Głównego Inspektora Farmaceutycznego z prośbą o kontrolę recept weterynaryjnych w aptekach dla ludzi.

Dodatkowo Główny Lekarz Weterynarii zmienił listy kontrolne dla lecznic weterynaryjnych oraz instrukcje tak, aby uwzględniały szczegółową kontrolę utylizacji przeterminowanych produktów leczniczych weterynaryjnych. Wystąpił również z wnioskiem o podjęcie prac legislacyjnych, mających na celu uwzględnienie uwag NIK, w odniesieniu do obecnie obowiązujących przepisów prawa farmaceutycznego.