Kontrole urzędowe i nadzór stanu zdrowia zwierząt akwakultury

Zgodnie z art. 18, 24 i 25 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/429¹ w celu wykrywania chorób umieszczonych w wykazie stanowiącym załącznik do rozporządzenia wykonawczego Komisji (UE) 2018/1882² i nowo występujących chorób zakaźnych zwierząt wodnych podmioty prowadzące działalność w zakresie sektora akwakultury zobowiązane są do:

• obserwacji stanu zdrowia i zachowania zwierząt, za które odpowiadają,
• obserwacji parametrów produkcji w zakładach, u zwierząt lub w materiale biologicznym, za które odpowiadają,
• zwracania uwagi na nietypowe upadki zwierząt i na inne objawy poważnej choroby u zwierząt, za które odpowiadają oraz niezwłocznego powiadamiania właściwych organów o podejrzeniu wystąpienia choroby zakaźnej zwierząt wodnych umieszczonej w wykazie,
• zapewnienia, aby w zakładach, za które odpowiadają, przeprowadzone były kontrole stanu zdrowia zwierząt przeprowadzane przez lekarza weterynarii.

Na podstawie art. 26 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/429¹  właściwy organ, tj. Powiatowy Lekarz Weterynarii, sprawuje nadzór w celu wykrywania chorób umieszczonych w wykazie oraz stosownych nowo występujących chorób.

Zgodnie z art. 3 ust. 2 lit. b pkt (i) rozporządzenia delegowanego Komisji (UE) 2020/689³ właściwy organ opracowuje koncepcję nadzoru w odniesieniu do umieszczonych w wykazie i nowo występujących chorób jako część systemu nadzoru opartego na ryzyku określonego w części I załącznika VI do ww. rozporządzenia.

Reasumując, system nadzoru opartego na ryzyku:

• jest stosowany w niektórych zatwierdzonych zakładach akwakultury lub grupach zakładów,
• zależy od przeprowadzonej przez właściwy organ oceny ryzyka stwarzanego przez dany zakład w zakresie szerzenia chorób zakaźnych (w skali: wysokie, średnie i niskie),
• obejmuje kontrole stanu zdrowia i możliwe pobieranie próbek,
• jego celem jest wykrycie zwiększonej upadkowości, chorób umieszczonych w wykazie i nowo występujących.

Nadzór stanu zdrowia zwierząt wodnych jest realizowany przez podmiot niezależnie od nadzoru prowadzonego przez Powiatowego Lekarza Weterynarii.

Kontrole urzędowe i inne czynności urzędowe przeprowadzane są zgodnie z art. 9 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2017/625⁴ w oparciu o ocenę ryzyka oraz z właściwą częstotliwością. Częstotliwość opartych na ryzyku kontroli stanu zdrowia zwierząt została określona załączniku VI część I rozdział 3 rozporządzenia delegowanego Komisji (UE) 2020/689³.

Zgodnie z art. 15 ust. 1 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2017/625⁴ podmioty zapewniają właściwym organom dostęp do wyposażenia, środków transportu, obiektów i innych miejsc znajdujących się pod ich kontrolą oraz ich otoczenia, skomputeryzowanych systemów zarządzania informacjami, zwierząt i towarów będących pod ich kontrolą, swoich dokumentów i wszelkich innych istotnych informacji w zakresie, w jakim jest to niezbędne do przeprowadzenia kontroli urzędowych lub innych czynności urzędowych.

Przepisy prawne:

1. Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/429 z dnia 9 marca 2016 r. w sprawie przenośnych chorób zwierząt oraz zmieniające i uchylające niektóre akty w dziedzinie zdrowia zwierząt („Prawo o zdrowiu zwierząt”)
2. Rozporządzenie wykonawcze Komisji (UE) 2018/1882 z dnia 3 grudnia 2018 r. w sprawie stosowania niektórych przepisów dotyczących zapobiegania chorobom oraz ich zwalczania do kategorii chorób umieszczonych w wykazie oraz ustanawiające wykaz gatunków i grup gatunków, z którymi wiąże się znaczne ryzyko rozprzestrzeniania się chorób umieszczonych w tym wykazie
3. Rozporządzenie delegowane Komisji (UE) 2020/689 z dnia 17 grudnia 2019 r. uzupełniające rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/429 w odniesieniu do zasad dotyczących nadzoru, programów likwidacji choroby oraz statusu obszaru wolnego od choroby w przypadku niektórych chorób umieszczonych w wykazie i niektórych nowo występujących chorób
4. Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2017/625 z dnia 15 marca 2017 r. w sprawie kontroli urzędowych i innych czynności urzędowych przeprowadzanych w celu zapewnienia stosowania prawa żywnościowego i paszowego oraz zasad dotyczących zdrowia i dobrostanu zwierząt, zdrowia roślin i środków ochrony roślin, zmieniające rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 999/2001, (WE) nr 396/2005, (WE) nr 1069/2009, (WE) nr 1107/2009, (UE) nr 1151/2012, (UE) nr 652/2014, (UE) 2016/429 i (UE) 2016/2031, rozporządzenia Rady (WE) nr 1/2005 i (WE) nr 1099/2009 oraz dyrektywy Rady 98/58/WE, 1999/74/WE, 2007/43/WE, 2008/119/WE i 2008/120/WE, oraz uchylające rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 854/2004 i (WE) nr 882/2004, dyrektywy Rady 89/608/EWG, 89/662/EWG, 90/425/EWG, 91/496/EWG, 96/23/WE, 96/93/WE i 97/78/WE oraz decyzję Rady 92/438/EWG (rozporządzenie w sprawie kontroli urzędowych)