Notatka ze spotkania Ministrów ds. Rolnictwa i Głównych Lekarzy Weterynarii Polski, Litwy, Łotwy i Estonii oraz przedstawicieli Komisji Europejskiej
W dniu 10 lipca 2015 r. w Wilnie odbyło się spotkanie Ministrów ds. Rolnictwa I Rozwoju Wsi oraz Głównych Lekarzy Weterynarii Polski, Litwy Łotwy i Estonii, jak również przedstawicieli Komisji Europejskiej - Komisarza ds. Zdrowia, Pana Vytenisa Andriukaitisa oraz przedstawicieli Dyrekcji Generalnej ds. Zdrowia i Konsumenta (DG SANTE). W skład delegacji polskiej na spotkanie wchodzili Tadeusz Nalewajk, Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Rolnictwa i Rozwoju Wsi (na zdjęciu trzeci od lewej), Marek Pirsztuk, Główny Lekarz Weterynarii (na zdjęciu pierwszy od lewej) oraz Michał Popiołek, Specjalista w Głównym Inspektoracie Weterynarii.
Celem powyższego spotkania było podsumowanie dotychczasowych doświadczeń związanych ze zwalczaniem afrykańskiego pomoru świń (ASF), zakaźnej choroby świń i dzików stwierdzanej od 2014 w Polsce, Litwie, Łotwie i Estonii oraz omówienie propozycji zmian w strategii zwalczania tej choroby na poziomie Unii Europejskiej. Podczas posiedzenia przedstawiono podsumowanie dotychczasowej sytuacji, zarówno z punktu widzenia Komisji Europejskiej, jak i w/w państw członkowskich.
Komisja Europejska przedstawiła m.in. informacje dotyczące historii rozprzestrzeniania ASF w Europie, inicjatyw podejmowanych na poziomie UE w celu zapobiegania i ograniczaniu rozprzestrzeniania się ASF, w tym badań naukowych w tym zakresie. Przedstawione przez KE informacje świadczą, iż obecna sytuacja epizootyczna jest stabilna i nie dochodzi do szybkiego rozprzestrzeniania tej choroby. W związku z tym działania podejmowane obecnie przez państwa członkowskie, zgodnie ze strategią ustaloną na poziomie UE w październiku zeszłego roku powinny być co do zasady kontynuowane.
Następnie państwa członkowskie przedstawiły informacje na temat obecnej sytuacji epizootycznej odnośnie ASF i wskazały propozycje zmian i modyfikacji w przyjętej strategii zwalczania ASF. Następujące kwestie zostały podniesione podczas wystąpień:
- konieczne jest dalsze prowadzenie strategii zwalczania ASF wspólnej dla dotkniętych problemem ASF państw członkowskich, przy aktywnym zaangażowaniu Komisji Europejskiej, przy solidarnym podejściu całej UE; niezbędne jest prowadzenie jednolitej strategii regulacji populacji dzików;
- zasadne jest objęcie wsparciem naukowym i eksperckim w zakresie ASF Ukrainy i Białorusi;
- zasadne jest zacieśnienie współpracy na poziomie KE między Komisarzem ds. Zdrowia a Komisarzem ds. Środowiska;
- niezbędne jest kontynuowanie prac UE mających na celu rozróżnienie ryzyka i związanych z tym restrykcji w przypadku wystąpienia przypadków ASF u dzików i ognisk ASF u świń;
- obecna regionalizacja (podział na obszary objęte różnymi restrykcjami w związku z ASF) państw członkowskich dotkniętych problemem ASF wymaga pewnych modyfikacji - w chwili obecnej jest brak podstaw do utrzymywania restrykcji na niektórych obszarach, restrykcje te nie zawsze są proporcjonalne do faktycznego poziomu zagrożenia związanego z ASF; celowe jest również określenie zasad i warunków znoszenia w/w restrykcji;
- konieczne jest zwiększenie poziomu udziału UE w wydatkach związanych ze zwalczaniem ASF w dotkniętych ta chorobą państwach - w wielu przypadkach koszty ponoszone przez te państwa członkowskie są wielokrotnie wyższe niż poziom współfinansowania UE; zasadne jest również poszerzenie katalogu kosztów podlegających współfinansowaniu, ponieważ w chwili obecnej niektóre koszty ponoszone są wyłącznie przez w/w państwa członkowskie;
- konieczne jest dalsze prowadzenie badań naukowych związanych z ASF.
Delegacja polska wręczyła przedstawicielom pozostałych państw członkowskich proponowane w powyższym zakresie postulaty.
Następnie głos zabrała KE, która przedstawiła następujące kwestie:
- badania naukowe będą kontynuowane, ponieważ stanowią podstawę skutecznego zwalczania ASF; w najbliższych dniach zostanie przedstawione podsumowanie prac badawczych wykonanych przez Europejski Urząd ds. Bezpieczeństwa Żywności (EFSA);
- bardzo ważną sferą działań związanych ze zwalczaniem ASF jest komunikacja - nie tylko władz do ludności, ale również różnych urzędów i instytucji mogących brać udział w zwalczaniu ASF;
- KE jest otwarta na rozmowy na temat zmiany obszarów objętych restrykcjami w związku z ASF, jak również na zniesienie niektórych restrykcji obowiązujących w konkretnych obszarach; KE uzależnia swoją decyzję od sytuacji epizootycznej w danym państwie;
- KE jest otwarta na zmiany w poziomach finansowania kosztów związanych ze zwalczaniem ASF; modyfikacja tych zasad jest możliwa w drugiej połowie 2015 r.;
- KE w duchu pełnej solidarności będzie współpracowała z państwami zaangażowanymi w zwalczanie i pozostałymi państwami członkowskimi UE w celu wypracowania jednolitego podejścia odnośnie zwalczania ASF.
Na koniec spotkania ustalono, że powyższe tezy i postulaty zostaną opracowane do postaci dokumentu, który zostanie oficjalną drogą przesłany do Komisji Europejskiej. Na wniosek delegacji polskiej przyjęto również konkluzję, iż dokument zostanie przedstawiony podczas posiedzenia Ministrów ds. Rolnictwa UE w październiku br.
